3. Kiến thức-Thảo luận chung Tìm hiểu về bơm cao áp kiểu phân phối xoay vòng (VE type injection pump) trên động cơ Diesel.

[LACHAU]

Sơ lược một chút về BƠM CAO ÁP trong hệ thống nhiên liệu của động cơ Diesel (tiếng Việt dịch cho thoát nghĩa là vậy, chứ tiếng Anh thì nó là INJECTION PUMP hoặc SUPPLY PUMP tùy hệ thống).
Có nhiều kiểu thiết kế; do vậy có nhiều nguyên lý làm việc khác nhau như liệt kê bên dưới.
Nhưng một cách tổng quát thì BƠM CAO ÁP có nhiệm vụ là:
1/- Tạo ra ÁP SUẤT CAO.
2/- Cung cấp một LƯỢNG NHIÊN LIỆU ĐÚNG THEO YÊU CẦU.
3/- Phun vào buồng đốt ĐÚNG THỜI ĐIỂM.

Trong số các thiết kế của các loại BƠM CAO ÁP, có một loại RẤT KHÁC BIỆT so với các loại còn lại. Sự khác biệt ấy là: cho dù động cơ có bao nhiêu xy lanh đi chăng nữa thì cái BƠM vẫn chỉ có 01 (MỘT) piston mà thôi.

Kiểu BƠM ấy, thợ kỹ thuật của ta hay gọi là BƠM VE (đọc là bơm vê e; vê ơ hay vi i). Còn tài liệu, sách vở thì viết là BƠM CAO ÁP PHÂN PHỐI. Ngay các anh Tây cũng còn rối chuyện gọi tên cho cái bơm kiểu này!! Người thì kêu là Axial-piston distributor Pump, có người lại gọi là Rotary distributor Pump v.v...để cho thống nhất, dễ thảo luận, trong bài này ta cứ viết là BƠM VE cho tiện vậy.

Tiếp tục, xin mời các bạn thảo luận chi tiết hơn về cách tháo, cách lắp, cân chỉnh trên máy; kỹ lưỡng hơn, chúng ta sẽ nói về nguyên lý hoạt động của BƠM.

Đúng ra thì thứ tự thảo luận sẽ ngược lại: nói nguyên lý, lý thuyết rồi mới tới thực hành. Nhưng thực tế mà nói theo thứ tự như vậy thì nhiều bạn thợ sẽ chán ngay từ đầu!!! Vậy nên đề nghị các bạn tham gia theo thứ tự ngược: THỰC HÀNH TRƯỚC, LÝ THUYẾT SAU nhé.

Về lý thuyết thì có rất nhiều kiểu BƠM CAO ÁP. Thực tế, có lẽ chỉ va chạm 3 loại như hình bên dưới:

 

[LACHAU]

Cái tên VE là do hãng BOSCH đặt cho BƠM của họ. Nó xuất phát từ tiếng ĐỨC (hãng BOSCH là của ĐỨC mà): VertEiler pumpe.

Tiếng Đức VertEiler pumpe phiên sang tiếng Anh là Distributor Pump diễn nôm ra là BƠM kiểu PHÂN PHỐI.
Thực ra thì loại bơm như thế này không phải chỉ có hãng BOSCH sản xuất mà còn 2 hãng nữa là LUCAS CAV và hãng STANADYNE; nhưng thị phần của BOSCH lớn quá nên ta ít thấy bơm của 2 hãng kia.
Tuy khác một chút về hình dạng, kích thước và cách sắp xếp các linh kiện trong bơm nhưng về nguyên lý làm việc thì chúng giống y như nhau.

Còn chuyện RÁP. Thì BƠM kiểu gì cũng có chung cách làm:
1/- Đặt BƠM theo máy số 1.
2/- Thứ tự nổ...tùy theo từng hãng.
3/- Cứ ĐCT (= Điểm Chết Trên_Tây viết là TDC) máy một mà canh. Dĩ nhiên SỚM-TRỄ phải chỉnh lại sau.
Từ đó suy ra khi tháo một cái BƠM LẠ, bắt buộc phải quay máy một đến ĐCT, lấy dấu cho kỹ rồi mới tháo.
Riêng chú em VE này thì hầu hết đều có chỗ KHÓA (LOCK) cái BƠM để dễ dàng, thuận tiện hơn cho việc THÁO-RÁP.